In het buitenland is wifi op de trein al langer de normaalste zaak van de wereld. In Nederland beschikken vrijwel alle Intercity-treinen over gratis wifi of draadloos internet. Het maakt van de trein meer dan alleen een transportmiddel en het draagt bij aan de beleving van het hele spoorgebeuren. Ook in onder meer Groot-Brittannië, Zweden, Finland en Letland krijgen treinreizigers toegang tot draadloos internet. Op dat vlak loopt men in België al jaren achter. Er lijken bovendien geen plannen te zijn om (gratis) wifi op de trein de komende jaren uit te rollen, integendeel.
Succesvolle testprojecten en toch geen wifi op de trein
Ondanks de huidige desinteresse in wifi op de trein heeft de NMBS er in het verleden wel al succesvolle testen mee uitgevoerd. In 2016 liepen er bijvoorbeeld maandenlang tests met gratis wifi op de lijn Eupen-Oostende. Nadien klonk het dat de NMBS een businessmodel rond wifi op de trein zou ontwikkelen. In 2017 schoot de nieuwe CEO, Sophie Dutordoir, het idee echter al snel af. Volgens haar was het allemaal wat te duur. Het heeft ook te maken met de beheerscontracten, de overeenkomsten tussen de overheid en de verschillende spoorbedrijven, en dus ook met de politieke wil om daarvoor door te duwen.
Ook in politieke kringen klinkt namelijk dat wifi op de trein geen prioriteit is. Niet omdat men geen fan is van het idee, maar wel omdat men de toegezegde overheidsmiddelen liever aan andere dingen besteedt. Business AM voelde Groen-parlementslid Kim Buyst er eind vorig jaar nog over aan de tand. Daaruit bleek dat ook de groenen niet te hoog opliepen met het idee van wifi op de trein. Bij hen valt te horen dat de mensen eerder meer treinen willen die stipter rijden dan treinen met wifi. En dat er eerst wat moet worden gedaan aan de te dure prijskaartjes die mensen afschrikken. Ook zouden er volgens het parlementslid andere manieren zijn om het werkende mensen aangenamer te maken op de trein, bijvoorbeeld door de introductie van stille wagons. Er blijkt met andere woorden weinig politieke wil te zijn om wifi op te nemen in de beheerscontracten.
Mobiel internet op de trein
Toen het wifiplan naar de prullenmand werd verwezen, vertelde de CEO er fijntjes bij dat het hele spoornet tegen eind 2018 zou moeten zijn gedekt door mobiel internet. Het gaat dan om 2G, 3G of 4G. In de praktijk lijkt de 3G- en 4G-dekking anno 2022 nog vaak tegen te vallen. Daarvoor loopt bij NMBS een onderzoek naar hoe ze de netwerksignalen beter in een wagon krijgen. Dat is lastig, omdat zo’n wagon dikwijls als een kooi van Faraday fungeert.
Toch is er de afgelopen jaren ook vooruitgang geboekt en lijkt er licht te zijn aan het einde van de treintunnel. Uit een recente studie van de telecomregulator BIPT blijkt dat er steeds betere prestaties worden geboekt op het gebied van mobiel internet op de trein. Daarbij halen de netwerken een gemiddelde verbindingskans van 98,2%, een gemiddelde uploadsnelheid van 17 Mbps en een gemiddelde downloadsnelheid van 55 Mbps.
Ter vergelijking: het gemiddelde voor het Belgische grondgebied is een uploadsnelheid van 25 Mbps en een downloadsnelheid van 80 Mbps. Het moet ook worden gezegd dat het onderzoek – dat zowel tijdens de piek- als tijdens de daluren is uitgevoerd – enkel de twaalf vaakst gebruikte IC-lijnen van ons land onder de loep heeft genomen. Over de andere treinverbindingen zijn er met andere woorden geen gegevens beschikbaar. De praktijk doet vermoeden dat de dekking er vaak minder rooskleurig is.